هوش مصنوعی چیست ؟
جایگاه آزمون تورینگ در هوش مصنوعی چیست؟
آزمون تورینگ: ارتباط آن با هوش مصنوعی چیست؟ این سوال بسیار مهمی درباره آزمون تورینگ می باشد. بنابراین در ابتدا اجازه دهید کمی درباره آزمون تورینگ صحبت کنیم. این آزمون هوش مصنوعی در سال 1950 میلادی توسط آلن تورینگ ابداع شد. موضوع آن این است که اگر ماشین هوش مصنوعی بتواند طوری رفتار کند تا فردی که با آن کار می کند، نفهمد که این واقعا یک ماشین است، آن ماشین در آزمون موفق بوده است. همان طور که می بینید این موضوع بسیار جالب است و پیشروی در این علم واقعا می تواند درب های زیادی از موفقیت و تکنولوژی را برای جهانیان بگشاید.
این “قابل پیش بینی بودن” بازی هوش مصنوعی خود نوعی اشکال است، چراکه همانطور که می دانیم انسان “غیر قابل پیش بینی است”. از همین روست که بازی های فوتبال را نمی توانیم صد در صد پیش بینی کنیم. البته ما امیدوار هستیم که بتوانیم روزی الگوریتم همچین ماشینی را بنویسیم اما تا آن جا راه بسیاری مانده است.
هوش مصنوعی چیست : پیچیدگی در هوش مصنوعی
هوش مصنوعی از علومی است که در دهه های گذشته پیشرفت شگرفی را در علم به وجود آورده است. پر واضح است که این پیشرفت به هیچ وجه در یک علم خاص محدود نبوده، بلکه تمامی علوم حتی علوم انسانی را در بر گرفته است.
از واضح ترین موارد در علوم انسانی می توان به موتور های جستجوی پیشرفته اشاره کرد که کار های تحقیقی را بسیار سرعت بخشیده است. البته سرعت این پیشرفت در چند سال اخیر پیشرفت بسیار بیشتر شده است که نمونه های آن بی شمار است. اما چه طور بر پیچیدگی های چند لایه ای فائق می آیند؟ هوش مصنوعی چیست؟
این بحث مهمی است. فرض کنید شما می خواهید یک ضرب ساده یک رقمی را انجام دهید. هوش مصنوعی ساده است نه؟ اما اگر بخواهید یک ضرب ده رقمی (مانند هوش مصنوعی) را انجام دهید چه؟ همانطور که می بینید اگر پیچیدگی یک مسئله از حدی بیشتر شود، مغز انسان به هیچ وجه پاسخگوی آن نیست. حال اگر یک برنامه نویسی هوش مصنوعی کمی پیچیده شود چطور می توانیم با مسئله دست و پنجه نرم کنیم؟
یکی از بهترین راه ها شکستن مسئله به چندین زیر مسئله می باشد. با این کار دیگر به جزئیات هر زیر مسئله کمتر توجه میکنیم و هر گاه به یک زیر مسئله توجه می کنیم دیگر به کل مسئله کاری نداریم. در بسیاری از برنامه نویسی ها می توانیم به تعریف توابع جداگانه (function)یا حتی subroutine ها اشاره کرد.
احساسات در هوش مصنوعی
اگر اخبار را دنبال بکنید می دانید که یکی از مواردی که هر چند روز تکرار می شود ساخت روبات های جدید و پیشرفته است. البته بعضی از این روبات های هوش مصنوعی چه از لحاظ ظاهر و چه از لحاظ برنامه ریزی آنچنان عجیب هستند که انسان را به شگفتی وا می دارند. سوال این است : هوش مصنوعی چیست؟ در میان این روبات های دارای هوش مصنوعی روبات های انسان نما جلوه ای دیگر دارند و اهداف دیگری را دنبال می کنند. انسان موجودی است که با حواس مختلف از بیرون وجود خود اطلاعات دریافت می کند و بر اساس آن اطلاعات پردازش انجام داده و پاسخ مناسب می دهد. در واقع نکته مهم همین است. احساس! آن ها احساس دارند یا نه؟
سعی بر این است که روبات های انسان نمای هوش مصنوعی هم بتوانند بیشترین درک احساسات و محسوسات را داشته باشد. هوش مصنوعی چیست؟ در واقع همین مورد است که باعث شود آن ها را انسان نما بدانیم. روبات انسان نما روباتی است که با محیط اطراف خود تعامل داشته باشد، از آن اطلاعات دریافت کند و بر اساس آن اطلاعات پردازش مناسبی داشته باشد. بعد از پردازش اطلاعات حال نوبت پاسخ هوش مصنوعی به محیط می باشد. در واقع هدف همین است. هر قدر پاسخ مناسب تر باشد ما به هدف خود نزدیک تر شده ایم. اما مقدمات این کار بسیار دشوار است. آیا تا به حال از خود پرسیده اید که روبات ما چگونه بتواند حواس پنجگانه ما را تجربه کند؟ هوش مصنوعی چیست؟ حتما با فکر کردن درباره پاسخ این سوال دریافته اید که یکی از مشکل ترین مراحل کار فراهم آوردن سخت افزار هوش مصنوعی مناسب برای ایجاد تعامل مناسب با محیط است.
به هر حال ساخت روبات ها یکی از بزرگترین اهداف بشر در عصر امروز، یعنی عصر تکنولوژی و انفجار اطلاعات و هوش مصنوعی است. تلاش ها همچنان ادامه دارد، اما افق های روشن نزدیک هستند. البته پیشرفت های کنونی نیز درخور توجه اند اما یک تکنولوژی وقتی به ثمر نشسته است که بتواند خود را در متن زندگی مردم جای دهد.
به عنوان مثال صنعت خودرو یا کامپیوتر، که امروزه توانسته به عرصه کاربرد روزمره بیاید. برای اینکه هوش مصنوعی نیز بتواند جای خود را باز کند، باید “به صرفه” باشد. در این دو مورد اخیر نیز که مثال زدیم، این فاکتور کاملا رعایت شده است. به همین دلیل است که ثروتمندترین شرکت ها را می توان در همین دو صنعت مشاهده کرد. با پیشرفت هر چه بیشتر کشور ها و استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی چیست چه در زمینه زندگی روزمره و چه در زمینه توسعه دولت ها پیش بینی می شود هوش مصنوعی نیز به یکی از بزرگ ترین صنعت ها در تاریخ بشر تبدیل شود.
منطق فازی، دریچه ای جدید در هوش مصنوعی
حتما هر کدام از شما واژه ی منطق فازی را شنیده اید و کنجکاو بوده اید که بدانید مفهوم منطق فازی چیست، اما احتمالا به دلایل مختلف مثل مشغله ی روزانه به دنبال آن نرفته اید و از آن به سادگی گذشته اید.
شاید بتوان منطق فازی ( به لاتین fuzzy logic ) را در مقابل منطق باینری دانست. این دو را می توان دو شاخه ی جداگانه در هوش مصنوعی دانست.
برای فهم تفاوت و تقابل این دو مورد مثالی می زنم. اگر از شما بپرسند هوا چطوره چه پاسخی می دهید؟ در بسیاری از اوقات می گویید خوبه بد نیست! اگر از شما بپرسند سرده یا گرمه چی؟ شما باز هم پاسخ قطعی نمی دهید. این اختلاف منطق فازی و منطق باینری است. هوش مصنوعی چیست؟
در منطق هوش مصنوعی باینری پاسخ بینابین نداریم بلکه یا مثبت است یا منفی. مثلا در مورد این مثال نمی توانیم همچین پاسخی بدهیم بلکه منطق باینری به این سوال پاسخ شفافی نمی دهد. شما می توانید برای هوش مصنوعی منطق باینری سوال دیگری را مطرح کنید تا پاسخ دهد.
در واقع جواب سوال هوش مصنوعی باینری فقط باید مثبت یا منفی باشد و این ضعفی بود که در این منطق مشاهده شد. هوش مصنوعی چیست؟ همین سبب گشت که کارشناسان به فکر منطق فازی برای هوش مصنوعی بیفتند و این بود آغاز تحولی بزرگ! حال با این روش می توان به سوالات بیشتری پاسخ داد و این پنجره ای بود به روی یک پیشرفت غیر منتظره و نو ظهور. منطق فازی اکنون مورد توجه همگان قرار گرفته است. شاید بتوان تشبیهی را در نظر گرفت. این پیشرفت بسیار شبیه کشف اعداد مختلط در ریاضیات است. پنجره ای بزرگ برای ریاضی دان ها!
هوش مصنوعی چیست ؟ : فلسفه ی هوش مصنوعی
بعد از اینکه با هوش مصنوعی در مطالب ارائه شده در این صفحه آشنا شدیم ممکن است سوالی ذهن شما را درگیر کند : حال که فهمیدیم هوش مصنوعی چیست، فلسفه وجودی آن چیست؟ این سوال مهمی است. به عبارت دیگر هدف از آن چیست و فرق آن با همین رایانه ای که در دست شماست چیست؟
هدف و غایت این علم استفاده از تجربیات و دانش قبلی برای ارائه ی دانش دیگر یا “تصمیم” است. هوش مصنوعی که اکنون وجود دارد کاملا بر اساس دستورالعمل از پیش تعیین شده عمل می کند و توانایی تولید و ابتکار همانند انسان را ندارد. شاید روزی بتوانیم به هوشی مانند هوش انسان برسیم اما اکنون این علم راه زیادی را در پیش دارد. این عملکرد از پیش تعیین شده کمی دست ما را می بندد. باید این محدودیت رفع گردد تا روزی بتوانیم به سوال “هوش مصنوعی چیست” جواب دهیم : همان هوش انسان است!
در بسیاری از مواردی که اکنون به نام هوش مصنوعی قلمداد می شود و بسیاری گمان می کنند واقعا صحیح است، ما با هوش مصنوعی برخورد نداریم بلکه همان دستورالعمل های منطقی است که با سرعت بسیار بالا با پردازشگر های پرسرعت انجام می شود. نام این سخت افزار در رایانه cpu می باشد که مخفف central process unit می باشد. تمام دستورات و کار های رایانه های امروزی بر مبنای همین رفتار عمل می کنند و هر کس کمی برنامه نویسی را آموخته باشد به هوش مصنوعی رایانه پی می برد. بنابراین اگر کسی به س.ال هوش مصنوعی چیست؟ پاسخ دهد همان رایانه های امروزی است در حقیقت هدف هوش مصنوعی را چندان درک نکرده است، هر چند رایانه های امروزی نیز به هدف های بسیاری دست یافته اند اما همان طور که گفتیم غایت آن اجرای تصمیم و تولید تصمیم از پیش تعیین نشده مانند توان انسان می باشد.
هوش مصنوعی چیست ؟
هوش مصنوعی در قرن 21 به صورت رکن مهمی از زندگی بشر درآمده است. به زندگی خود بنگرید، در وسایل مختلف هوش مصنوعی استفاده شده است . تمام اجزای زندگی ما به مکانی برای استفاده از هوش مصنوعی بدل شده است . پس موضوع هوش مصنوعی به موضوعی مهم و اساسی تبدیل شده است .
در واقع باید بگوییم پاسخ صریحی برای این پرسش که ” هوش مصنوعی چیست ؟ ” نداریم ! نمی توان منکر شد که یکی از معما های بزرگ حل نشده در قرن بیستم مغز بشر بود ! دانشمندان تاکنون موفق نشده اند ساختار و کارکرد مغز را به طور کامل تشریح کنند. البته پیشرفت های علم در این زمینه بی تردید بزرگ بوده است. هم اکنون علم عصب شناسی که به مطالعه سیستم عصبی موجودات زنده و به ویژه انسان می پردازد قادر است بسیاری از ساختارها و کارکردهای مغز را تشریح کند، ولی هنوز به درجه ای از شناخت از مغز خود نرسیده ایم که اعلام کنیم معمای مغز حل شده است.
تازه این بخشی از ماجراست ، حتی اگر متخصصان هوش مصنوعی مغز انسان را شناخته بودند آیا می توانستند ادعا کنند هوشمندی فقط در انسان وجود دارد و بس ؟ اگر از شما بپرسند گربه هوشمند است یا خیر چه جوابی می دهید ؟ اگر دقت کرده باشید گربه های ولگرد (که به وفور یافت می شوند) در فصل زمستان پس از اینکه ماشین خود را به داخل می آورید و خاموش می کنید به طرف موتور ماشین حمله ور شده و روی موتور می خوابند ! این کار نشان می دهد که گربه محل شما توانسته گرم بودن موتور بلافاصله بعد از خاموش شدن را درک کند . پس می توان نتیجه گرفت گربه تا حدی هوشمند است .
در حقیقت هدف اصلی هوش مصنوعی چیست ؟
در واقع هدف ما ساخت موجود مصنوعی از چیزی است ( هوشمند ی) که خود آن را به درستی نمی شناسیم و بدیهی است این کار بسیار دشواری خواهد بود . به همین علت بنیان گذاران هوش مصنوعی و ادامه دهندگان راه آنها با نگرش های متفاوتی به عرصه علم هوش مصنوعی نگاه کرده و بیشتر تحت تاثیر رشته اصلی خود (ریاضیات، روان شناسی، کامپیوتر، …) دیدگاه های متفاوتی را به هوش مصنوعی تزریق کرده اند .
هوش مصنوعی چیست ؟ آیا هوش مصنوعی ریاضی است ؟
بسیاری از دانشمندان فعال در زمینه هوش مصنوعی در اصل ریاضی دان بوده اند . آنها بر این باورند که اگر بتوان دانش موجودات هوشمند را با مدل های ریاضی بیان کرد آنگاه می توان این دانش ریاضی شده را به ماشینی منتقل کرد که قادر به استفاده از ان باشد . توجه شود که کامپیوتر خود یک ماشین ریاضی است و هر آنچه برای کامپیوتر تعریف می کنیم ابتدا باید به زبان ریاضی بیان شود.
هوش مصنوعی چیست ؟ آیا هوش مصنوعی همان مهندسی نرم افزار است ؟
اگر بخواهیم سیستم هوشمند مصنوعی داشته باشیم در حال حاضر عملا مجبور به استفاده از کامپیوتر هستیم. برای ساخت چنین سیستمی باید یک برنامه کامپیوتری بنویسیم. پس اگر سیستم هوشمند یک برنامه کامپیوتری باشد (که در عمل نیز بیشتر سامانه های هوشمند کنونی برنامه های رایانه ای هستند) چه تفاوتی بین برنامه هوشمند و یک برنامه معمولی نرم افزار است؟
هوش مصنوعی چیست ؟ آیا هوش مصنوعی همان زبان شناسی است ؟
اگر بتوانیم دستور کاملی برای زبان فارسی تعریف کنیم و آن را به ماشین بدهیم آنگاه کامپیوتر نیز قادر است همانند ما به زبان فارسی صحبت کند و یا اینکه به حرف های من و شما گوش دهد. شاید سوال کنید کامپیوتر نه گوش دارد و نه زبان؟ اما فراموش نکنید ساخت ابزارهای مصنوعی مثل بلندگو و یا میکروفون که از طریق آن کامپیوتر نیز مانند انسان زبان و گوش پیدا کند سال ها است که انجام شده و تازه بسیار بهتر از ابزارهای ما نیز کار می کنند .
هوش مصنوعی چیست ؟ آیا هوش مصنوعی همان روان شناسی است؟
چرا این همه اصرار داریم ماشین مصنوعی هوشمندی بسازیم که ساختار فکری آن همانند انسان باشد؟ اگر ماشین هوشمند ما قادر باشد رفتارهای انسان هوشمند را تقلید کند پس خود نیز موجودی هوشمند خواهد بود.
به راستی هوش مصنوعی چیست ؟ شاید سوالات فوق شما را کمی گیج کرده باشد . پس این همه هیاهو برای هوش مصنوعی که به ویژه در این سال های اخیر راه افتاده برای چیست ؟ این که چیزی جز ترکیب چند علم دیگر نخواهد بود ؟ داستان هوش مصنوعی و درک آن همانند آن داستان مشهور مولوی درباره فیلی است که از هندوستان آورده بودند و در اتاق تاریکی از آن نگه داری می کردند. هر فردی بسته به بخشی از فیل که به آن دسترسی داشت آن را شبیه ستون و… شناسایی و تفسیر می کرد . هوش مصنوعی نیز مانند فیل داستان مولوی است که در اتاق تاریکی قرار دارد. هر کسی با دانش اولیه خود به آن دست زده و سعی کرده برداشت خود را به عنوان کل به دیگران بقبولاند. از آنجاکه هنوز ابعاد علمی ساخت موجود هوشمند مصنوعی روشن نیست و پاسخ سوالات بسیاری بر همگان پوشیده است. این اختلاف دیدگاه ها بسیار طبیعی به نظر می رسد .
دید گاه های مختلف در مورد اهداف هوش مصنوعی
تا اینجا به این نتیجه رسیدیم که دانشمندان هوش مصنوعی نیز خود به درستی در مورد اهداف این علم توافق نظر ندارند . دو دیدگاه متفاوت در هوش مصنوعی از نظر اهداف این علم قابل طرح است. دیدگاه نخست را از طریق نقل قول از مصاحبه با ماروین مینسکی بیان می کنیم :
سوال: در اواخر دهه شصت ، آیا فکر می کردید که مسائل ساده ای مثل دنیا ی بلوک ها تمامی نمودهای اصلی هوش مصنوعی را مسخر خواهد کرد ؟
مینسکی : بله چنین بود و الان هم همینطور ! من فکر می کنم دور شدن از این گونه مسائل دلیل اصلی عدم پیشرفت در هوش مصنوعی است . مسئله این است که کارکردن با مسائل مشخص عمق ندارد .
این نقل قول نشان می دهد که گروهی بر این باور هستند که ما باید دنبال ساخت ماشینی باشیم که قادر به فکر کردن مانند انسان باشد.پس آنچه در هوش مصنوعی مهم است ساخت موجودی متفکر است، حتی اگر گوش و چشم و… نداشته باشد .
گروه دوم دقیقا در جهت مخالف گام برمی دارند. این گروه معتقدند هوش مصنوعی باید دنبال رفع مشکلات کنونی زندگی بشر باشد، پس به جای پرداختن به تصورات دور و دراز بهتر است با حل مسائل کاربردی نیازهای واقعی را برطرف کنیم. این نگرش امروزه غالب است. به همین علت تمایل به حل مسائل کاربردی در هوش مصنوعی این علم را از جنبه ی تئوری صرف خارج کرده و به صورت کاربردی در آورده است .
در واقع برای ساخت روباتی همانند انسان لازم است اندام های حسی و حرکتی آن را بسازیم . به عبارت دیگر روبات ما باید ببیند ، بشنود و یا حتی توانائی بوییدن داشته باشد. با کمک این حواس می توان ادراک لازم از محیط را به دست آورد. دیدن و شنیدن فرآیند بسیار پیچیده ای است که خود نیاز به استفاده از هوش مصنوعی دارد . روبات (همانند انسان) با استفاده از اطلاعات دریافتی از محیط به تحلیل این اطلاعات پرداخته و بر مبنای این داده ها و دانش قبلی و مشاهدات گذشته خود تصمیم می گیرد. این بخش همان تفکر است که در آن جنبه های هوشمندی مورد توجه قرار می گیرد. در نهایت مغز سیستم به اندام های حرکتی (برای انسان دست و پا، برای روبات موتور حرکتی و بازوی الکتریکی) دستور انجام کاری را خواهد داد. این چرخش تمام زندگی من وشما را تشکیل می دهد و روبات نیز باید همین قابلیت را داشته باشد.
فراموش نکنید زمانی که برادران رایت اولین هواپیما را اختراع کردند ، شاید بیشتر به دنبال آرزوی پرواز انسان بودند اما امروز شرک ایرباس یا بوئینگ به دنبال لذت بردن از کار خود یا برطرف کردن آرزوی بشر نیست بلکه هزاران نفر از این راه زندگی می کنند و میلیون ها نفر هم از فواید این تلاش استفاده می کنند. این همان داستانی است که برای هوش مصنوعی در حال وقوع است .
امیدواریم اطلاعاتی مفید در زمینه هوش مصنوعی و و این که در اصل هوش مصنوعی چیست ؟ در اختیار تان قرار داده باشیم .
اصلی ترین کاربرد های هوش مصنوعی
امیدوارم تا اینجا به سوال “هوش مصنوعی چیست” درست پاسخ داده باشیم. حال به چند کاربرد هوش مصنوعی توجه کنید.
– طراحی نرم افزار های هوشمند هوش مصنوعی : این نرم افزارها برای انجام کارهای تخصصی توانایی زیادی دارند. نمونه هایی از این نرم افزار ها در آزمون های استخدامی به کار می روند.
– طراحی بازیهای هوشمند : در زمان انجام بازی دشمنان شما هوشمند هستند. ریشه آن هوش مصنوعی است که در بازی به کار رفته.
– روباتهای هوشمند : ماشینهایی ماندد روباتهای کاوشگر و امدادگر هم از هوش مصنوعی بهره می برند. این روبات ها نیاز به انتخاب در هر لحظه و جستجو و تصمیم گیری دارند که با هوش مصنوعی انجام می شود.
هوش مصنوعی چیست : گرایش هوش مصنوعی در دانشگاه های ایران
اگر نگاهی کلی به گرایش هوش مصنوعی بیندازیم، این گرایش بین نرم افزار و معماری کامپیوتر می باشد و در هردو آن ها کاربرد هایی دارد. بیشترین کاری که دنبال می شود، ساختن سامانه های هوشمند و رباتیک است.
حال با هم چند مورد از مهارت های دانشجویان هوش مصنوعی را مرور می کنیم :
شبکه عصبی : این روش های شبکه با قابلیت پردازش بیشتر در بهینه سازی و تخمین توابع و …. کاربرد دارند.
رباتیک : ربات ها با استفاده از الگوهای کامپیوتری کارهای خاص انجام می دهند.
منطق فازی : این منطق صفر و یکی نیست بلکه میان آن را هم در نظر می گیرد. حالا زیاد توضیح نمیدم خودتون بروید و بخوانید!
سیستم های خبره و…. هم از زمینه های مطالعه گرایش هوش مصنوعی می باشد. امیدوارم با خواندن این گرایش به خوبی به سوال “هوش مصنوعی چیست” پاسخ دهید.
هوش مصنوعی چیست؟ : آناتومی روبات های دارای هوش مصنوعی
همواره برای شبیه سازی یک پدیده طبیعی به صورت مصنوعی ناگزیر هستیم ساده سازی هایی انجام دهیم. درست است که این کار شبیه سازی را کمی دچار مشکل می کند اما باعث می شود کار ما بسیار راحت شود. شبیه سازی آناتومی بدن انسان برای ساخت روبات هوش مصنوعی نیز همانطور که در شکل می بینید ساده شده است. اما یکی از مشکلات اصلی برای این موجود دو پا حفظ تعادل آن است. بی شک مکانیزمی نه چندان ساده برای این کار لازم است. در مراحل بعدی نیز باید امکانات بیشتری به این روبات هوش مصنوعی اضافه کنیم اما همانطور که گفتم قدم اول و اصلی حفظ تعادل آن است.